Niet voor niets wordt er minimaal maandelijks 170 keer gezocht op de term ‘maagoperatie’. Veel zoeken een weg om hun overtollige kilo’s kwijt te raken. Mensen hebben veel diëten geprobeerd en worden wanhopig als het gaat om hun lichaamsgewicht. Dan lijkt een maagoperatie onvermijdelijk. Welke situaties zijn er voor en na een maagoperatie? En wat houdt een maagoperatie precies in?
De vormen van maagoperaties
Maagoperaties vallen onder het chirurgische vakgebied: ‘Bariatrie’
De vier maagoperaties die regelmatig worden gedaan zijn:
- Gastric sleeve resectie
- Gastric bypass (maag bypass)
- Mini gastric bypass (alternatieve maag bypass)
- Heroperatie of revisiechirurgie
Hieronder zullen de maagoperaties kort worden uitgelegd:
Gastric Sleeve resectie
Deze maagoperatie is een stevige ingreep. De patiënt verliest een groot deel van de maag, omdat ze een buisvormige (sleeve) doorgang maken. Doordat de maag verkleind wordt, wordt het hormoon Ghreline ook minder aangemaakt. Hierdoor krijg de patiënt minder snel trek. Dat klinkt aantrekkelijk! Toch leveren zware ingrepen ook complicaties op. Hierover later meer.
Gastric Bypass
Nog een vorm van een maagoperatie waarbij een klein deel van de maag (bovenste stuk) direct wordt vastgemaakt aan de dunne darm. Door deze ingreep wordt een deel van de dunne darm overgeslagen. Hierdoor komt voedsel sneller in de dunne darmen terecht.
Mini gastric bypass
Ook is er een kleinere variant van de Gastric Bypass, namelijk: mini Gastric Bypass. Ze noemen deze ingreep ook wel de Omega-loop. Het heeft namelijk de vorm van het Latijnse woord omega. De vorm van de mini Gastric Bypass is anders en heeft een andere locatie dan de normale Gastric Bypass. De patiënt krijgt een kleine nieuwe maag die dan aan dat ‘omega’ vorm wordt gemaakt met nietjes. De reden dat iemand kiest voor deze operatie is, omdat het makkelijker is terug te zetten. Terugzetten wordt ook wel ‘revisieoperatie’ genoemd.
Heroperatie of revisieoperatie
Niet iedereen is tevreden over de resultaten die zij krijgen. Meestal heeft dat te maken met een geforceerde verandering van het lichaam, terwijl de leefstijl niet is veranderd. Niet voor niets gaan mensen een maagoperatie nemen. De verandering van leefstijl is zeer moeilijk.
Bij een revisieoperatie herstellen ze bijvoorbeeld een maagband (wordt niet veel meer gebruikt). Vervolgens zetten ze een Gastric Bypass door om weer te hopen op andere resultaten. Zelfs worden deze revisieoperaties ingezet om een mini Gastric Bypass om te zetten naar een volledige Gastric Bypass. Ook deze revisieoperaties hebben complicaties.
Complicaties bij de operaties
Complicaties, of mogelijke problemen, kunnen ontstaan bij elke operatie. Bij een instituut hebben ze zelfs patiënten en complicaties bijgehouden. Dat is interessant als je als lezer geïnteresseerd bent in cijfers. Hieronder staan de veelvoorkomende complicaties vinden van een maagoperatie:
Naadlekkage
Een chirurg maakt veel nieuwe verbindingen. Denk aan een verbinding tussen de maag en de dunne darm. Deze verbindingen kunnen gaan lekken. Dit kan komen door een te grote hoeveelheid eten dat in één keer wordt opgegeten. De lekkage wordt ook wel een ‘naadlekkage’ genoemd. Dit wordt opgelost door een revisieoperatie of gastroscopie.
Overgeven
Zoals bij alle operaties zijn er gedeelten in het lichaam aangetast. Deze aangetaste delen kunnen gaan opzwellen. Bij een maagoperatie kan dit de maag zijn, waardoor de patiënt mogelijk gaat overgeven. Zwelling verdwijnt uit zichzelf en zal daarmee het overgeven ook minder worden.
Bij blijvende klachten moet de patiënt altijd de uitvoerende arts melden! Meestal zal dit een Maag-, Darm-, Leverarts zijn.
Galstenen
Galstenen zijn harde ‘steenvormige’ stukken in de galblaas. Het gehele spijsverteringsstelsel wordt aangepast door een maagoperatie. Daardoor kunnen sneller galstenen ontstaan. Hier kan de patiënt symptomen krijgen, zoals misselijkheid, erge krampen, rusteloosheid door de pijn. Zelfs kan de galblaas helemaal ontsteken als een galsteen de doorgang blokkeert.
Dumping
Dumping is een onderdeel dat veel voorkomt bij maagoperaties. Veel operatiepatiënten zijn het niet gewend om kleinere porties te eten. Daardoor eten ze bijvoorbeeld veel kilocalorieën in één keer met suikers, vetten en/of koolhydraten. Deze komen dan te snel in de dunne darm terecht. Het bloed gaat direct naar de dunne darmen toe en de bloeddruk in de hersenen daalt. Hierdoor kun de patiënt slaperig of duizelig worden, maar ook ontstaan er hormonen die hartkloppingen, zweten en een lage bloeddruk veroorzaken.
Bij het ontstaan van dumping kan de patiënt het beste een glas water drinken en een halfuur niets doen. Dan gaat het vanzelf weg.
Let op: bij dumping moet de patiënt nagaan wat het heeft veroorzaakt en hoe dit voorkomen kan worden in de toekomst!
Hieronder staan twee vormen van dumping:
1. Vroege dumping (net na ongeveer 30 minuten)
Bij vroege dumping speelt mee dat de maag niet de voedselresten niet goed fijnmaalt. Daarnaast kan een oorzaak zijn dat de sluitspier bij de maag niet goed functioneert en te snel eten doorlaat naar de dunne darm. Daarom ontstaan er snel dumping klachten.
Symptomen: vol gevoel, buikpijn- en darmkrampen en diarree
Bijkomende klachten: hartkloppingen, duizeligheid, zwaktegevoel en sufheid
2. Late dumping (1,5 tot 2 uur na de maaltijd)
De tweede vorm is late dumping. De maag is veel kleiner gemaakt, waardoor voedsel eerder in de dunne darm terecht komt. Hierdoor is de productie van insuline en de bloedsuikerspiegel niet meer goed op elkaar afgestemd. Dit resulteert in een snelle stijging van de bloedsuikerspiegel, maar insuline wordt te laat aangemaakt. Insuline wordt nog steeds aangemaakt wanneer het suiker uit het bloed is gehaald, waardoor een hypoglykemie (te laag bloedsuikerspiegel) kan ontstaan.
Symptomen: zweten, onrustig gevoel, duizeligheid, hartkloppingen, soms flauwvallen
Vitaminetekort
Doordat de maag kleiner wordt gemaakt zal de patiënt bijvoorbeeld ook vitamine B12 minder opnemen door intrinsieke factor. Ook een deel van de dunne darm wordt overgeslagen, waardoor de kans op vitaminetekorten toeneemt. Dat is de reden waarom maagoperatiepatiënten levenslang vitaminen als supplement erbij krijgen.
Daarnaast is het lastig om grote hoeveelheden groenten weg te eten, vanwege de grootte van de ‘nieuwe’ maag.
Prevalentie betekent: aantal zieken in een populatie op een bepaald moment (aantal maagoperatie-patiënten bijvoorbeeld)
De chirurgen zorgen voor een omleiding, maar ontstaan er ook openingen in de binnenste buikwand. In deze opening kan de dunne darm bekneld raken en zijn bloedvoorziening deels of helemaal kwijtraken. Dat wordt een inwendige herniatie genoemd. Een gevaarlijke situatie die op te lossen valt met een operatie. Volgens artsen ligt dit nu op een prevalentie tussen de twee en de vijf procent. Uit onderzoek blijkt inderdaad dat het tussen de 1,8 en 9,7% ligt.
Prevalentie maagoperaties
Een maagoperatie komt in deze maatschappij steeds vaker voor. Kijk maar vanuit dit onderzoek in de Verenigde Staten met 130.000 patiënten in een aantal jaar:
- 62% Gastric sleeve resectie – (80.646 patiënten)
- 31,7% Gastric bypass (maag bypass) – (41.193 patiënten)
- 5,6% Maagband (7378 patiënten – wordt bijna niet meer gezet)
De revisieoperaties zijn tegenwoordig nieuw, maar zoals dit instituut ook aangeeft:
“From 1995 to 2008, 56 patients who had been formerly operated on for clinically severe obesity underwent a revisional procedure at our institution”
Dat zijn 56 patiënten in 13 jaar. Een operatie die dus niet snel wordt gedaan, omdat er veel meer complicaties bij komen kijken. Bij ernstige obesitas kan die keuze wel gemaakt worden om het lichaamsgewicht flink te laten dalen. Liever overleven met complicaties dan helemaal niet meer in de nabije toekomst.
De redenen voor een maagoperatie
Veel vinden maagoperaties een zwakke keuze of de makkelijkste keuze. Zelfs bij professionals gebeurt dit. Dat is ver van de waarheid, omdat je als lezer de complicaties nu kent bij deze operaties. Ze kunnen de levens van patiënten veel beïnvloeden. Dat maakt de keuze als volgt voor de patiënt:
-
- Leren accepteren dat je (veel) zwaarder bent en de kans op gezondheidsrisico’s groter is. Blijven sporten is een optie, maar verbetert niet alles
- Maagoperatie kiezen en altijd blijven leven met geforceerde kleine porties, vitaminesupplementen en kans op dumping en/of reflux (maagzuur omhoog). Daarbij dat je kans op gezondheidsrisico’s juist veel lager worden door een lager gewicht.
Dat is kiezen uit twee moeilijke opties. Beide opties zijn vervelend, maar is het begrijpelijk dat mensen kiezen voor een maagoperatie. Vooral als zijdelingse redenen ook meespelen:
-
- Patiënt voelt zich onzeker over zijn/haar lichaam
- Stigma’s/vooroordelen over de patiënt zijn/haar situatie
- Gevoel van falen weghalen
- De patiënt ziet gewichtsverlies van meer dan 5 tot 10%
- Verzekeraar vergoedt maagoperatie tot een zekere hoogte
Iedere patiënt is uniek en dat maakt de keuze ook per persoon anders. De keuze is een zware keuze en maakt diegene ook echt een bikkel als diegene ervoor kiest. Daarmee moet de omgeving van de patiënt de situatie niet onderschatten als het gaat om maagoperaties.
Toch spelen ook andere oorzaken een rol bij het ontstaan van obesitas. De gezondheidsbranche zelf is deels verantwoordelijk. Hieronder meer over dit onderwerp:
De oorzaken vanuit de gezondheidsbranche
Het lijkt onschuldig om iemand te helpen met obesitas. De professional stelt snel voor om minder te eten, veel te bewegen en te sporten. Daar stopt de meeste begeleiding mee. Vervolgens verliest de patiënt (of cliënt) veel gewicht en plaatst dit online voor marketing. Dat doet een groot deel van de begeleiders. Daar stopt het ook, omdat het anders andere vakgebieden aanspreekt. Denk hierbij aan eetgedrag, wat valt onder psychologie. Of het leven zelf dat vraagstukken met zich mee brengt: “vind ik mijn werk wel leuk?”, “ben ik wel gelukkig?”, “heb ik genoeg uitdaging in mijn leven?”. Dat is de reden dat er gekozen wordt voor een multidisciplinair team om mensen te helpen met obesitas.
Toch zijn er problemen ontstaan door de goede intentie vanuit de professionals vanuit verschillende vakgebieden:
-
- Leefstijlverandering wordt niet volgehouden
-
- Zorgverzekeraars richten zich niet op preventie
- Personal trainers worden veelal niet betrokken bij multidisciplinaire teams
- Een patiënt is te vaak opnieuw gestart met afslanken
Gewichtsterugval blijkt daardoor bijna onvermijdelijk. Zelfs een duidelijke quote van dit onderzoek geeft aan dat er altijd gewicht terugkomt na gewichtsverlies:
“It is only the rate of weight regain, not the fact ofweight regain, that appears open to debate”
Het is niet de vraag of er gewicht terugkomt, maar meer in welke mate het terugkomt. Het meeste gewichtsverlies zie je terug in korte trajecten. Dat is voorspelbaar, omdat veel patiënten het tijdelijk volhouden en dan (kortstondig) gemotiveerd zijn.
Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat alleen diëten nauwelijks werkt voor mensen met obesitas. Ze kijken in dit onderzoek dan vooral naar het volhouden van een dieet. Na een aantal jaar zie je veel personen terugvallen en dat leidt tot meerdere problemen: gevoel van falen, onzekerheid en weinig gewichtsresultaten voor de verbetering van de gezondheid.
Deze blog zal ik afsluiten met een lange citaat van een onderzoek:
“The findings of Korkeila et al. (1999) are consistent with several other prospective studies indicating that diet-ing history is related to risk for future weight gain. For example, French et al. (1994) examined the relationship between dieting and exercise behaviors and changes in body weight. They found that both men and women who had participated in formal weight loss programs gained significantly more weight over a two-year period than those individuals who had not participated in such a program”
Als mensen een dieetgeschiedenis hebben, dan is de kans groter op een gewichtstoename in de toekomst dan bij iemand die geen dieetgeschiedenis heeft. Dit betekent dat regelmatig diëten niet goed voor iemand is. Daarom is een andere aanpak nodig die het dieetgevoel weghaalt. Leefstijlbegeleiding kan hierbij helpen, maar richt je dan niet veel op de oppervlakkige onderdelen zoals sport en voeding. Deze twee onderwerpen worden vaak makkelijk beïnvloed door andere problemen, zoals: stress, slaaptekort en het welzijn van iemand.
Mocht je dit lezen en denken: “ik zoek wel iemand die mij kan helpen op meer gebieden dan sport en voeding!”. Dan moet je eens een kijkje nemen bij Body2Coach. Een bedrijf met een professioneel team dat zich richt op consumenten en zelfs professional coaches die willen afslanken.
Vind je dit een goed artikel?
Help mij om mijn verhaal te delen met meer mensen. Laat zien dat bariatrie niet zo’n makkelijke keuze is!
